استانداردهای نصب آسانسور در ایران؛ آشنایی با الزامات قانونی و فنی
نصب آسانسور در ایران تحت نظارت دقیق سازمان ملی استاندارد و براساس مقررات خاصی انجام می‌شود. رعایت این استانداردها نه‌تنها برای اخذ تأییدیه‌های لازم ضروری است، بلکه نقش مهمی در افزایش ایمنی، کارایی و طول عمر آسانسور دارد. در این مقاله، با مهم‌ترین الزامات فنی و قانونی نصب آسانسور در کشور آشنا می‌شویم.
۱. مراجع تدوین و نظارت بر استاندارد آسانسور در ایران
در ایران، مرجع اصلی برای تدوین و کنترل اجرای استانداردهای آسانسور، سازمان ملی استاندارد ایران است. همچنین شرکت‌های بازرسی فنی مورد تأیید این سازمان، وظیفه بررسی و صدور گواهی تأییدیه ایمنی را بر عهده دارند.
مهم‌ترین مستندات قانونی:
-
استاندارد ملی ایران به شماره 1-6303 (آسانسورهای برقی)
-
استاندارد ملی ایران به شماره 2-6303 (آسانسورهای هیدرولیکی)
-
آیین‌نامه‌های شهرداری و مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۵ و ۲۲)
۲. شرایط الزامی قبل از نصب آسانسور
تهیه نقشه فنی مورد تأیید
نقشه مکانیکی و معماری آسانسور باید مطابق با ضوابط فنی و توسط مهندسین دارای صلاحیت تهیه شود.
آماده‌سازی چاه آسانسور
ابعاد چاه، نحوه آرماتوربندی، بتن‌ریزی کف چاه و جان‌پناه‌ها باید طبق نقشه اجرا شوند.
نصب تابلو برق مستقل
آسانسور باید تابلو برق مخصوص خود را داشته باشد و به هیچ عنوان از برق عمومی ساختمان تغذیه نشود.
۳. الزامات فنی مهم در حین نصب آسانسور
| بخش نصب | الزامات استاندارد |
|---|---|
| ریل‌ها و سازه‌ها | باید دقیقاً تراز نصب شوند و دارای مقاومت مکانیکی کافی باشند. |
| سیم‌بکسل و گاورنر | از برند معتبر، استاندارد و با عمر مشخص استفاده شود. |
| تابلو فرمان | دارای کنترل‌های ایمنی، اضطراری و نرم‌افزار به‌روز باشد. |
| درهای طبقه و کابین | مجهز به قفل ایمنی مکانیکی و سیستم قطع برق در صورت باز ماندن |
| روشنایی اضطراری | وجود چراغ روشنایی درون کابین در صورت قطع برق الزامی است. |
| ضربه‌گیرها و کف چاه | ضربه‌گیر فنری یا روغنی طبق ظرفیت آسانسور نصب شود. |
۴. بررسی و صدور گواهی تأییدیه ایمنی
پس از پایان نصب، شرکت بازرسی معتمد سازمان استاندارد وارد عمل می‌شود. در صورت تأیید موارد زیر، گواهی ایمنی آسانسور صادر خواهد شد:
-
تست عملکرد کامل کابین، درب، سیستم ترمز، سنسورها
-
اندازه‌گیری فاصله‌ها، جان‌پناه‌ها، تهویه و برق اضطراری
-
صحت نصب گاورنر، ضربه‌گیر، کلید حد بالا و پایین
-
اجرای دقیق سیم‌کشی و حفاظت‌های الکتریکی
بدون این گواهی، آسانسور به‌هیچ‌وجه نباید مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
۵. اهمیت تمدید سالانه استاندارد آسانسور
حتی پس از اخذ تأییدیه اولیه، طبق قوانین موجود باید هر سال بازرسی ادواری انجام شده و گواهی ایمنی تمدید شود. در صورت سهل‌انگاری، مسئولیت کامل حوادث احتمالی بر عهده مالک یا مدیر ساختمان خواهد بود.
جمع‌بندی
نصب آسانسور فراتر از یک عملیات فنی ساده است و نیازمند رعایت دقیق ضوابط استاندارد، مقررات ایمنی، و نظارت تخصصی است. رعایت این الزامات نه‌تنها از نظر قانونی الزامی است، بلکه تضمین‌کننده امنیت جانی ساکنان، عمر مفید آسانسور و کاهش هزینه‌های تعمیرات در آینده خواهد بود. پیشنهاد می‌شود پیش از هرگونه اقدام برای نصب آسانسور، حتماً با شرکت‌های متخصص و دارای مجوز رسمی مشورت نمایید.
